Kamunikat.org

Перадвыбарчыя чорна-белыя плакаты кандыдатаў у дэпутаты, зробленыя за дзяржаўныя сродкі, выглядаюць непрывабнымі і нецікавымі.Адзінае, што можа хоць крыху дапамагчы апалітычнаму беларускаму выбаршчыку ў вызначэнні кандыдата пры галасаванні – гэта тэледэбаты, калі на іх пагаджаюцца праўладныя кандыдаты, кажа доўгатэрміновы назіральнік за выбарамі кампаніі “Праваабаронцы за справядлівыя выбары”, сябра праваабарончага цэнтра “Вясна” Сяржук Русецкі:
– Для мяне асабіста было цікава паглядзець тэледэбаты, паколькі так атрымалася, што саміх выступаў кандыдатаў я не чуў, а тут яны былі ўсе разам, маглі задаваць адзін аднаму пытанні, у нейкай ступені імкнучыся вывесці на чыстую ваду адзін аднаго. Паглядзець іх было даволі цікава. Паколькі ў шмат якіх акругах аль... Болей...

Намеснік старшыні Партыі БНФ Вадзім Саранчукоў, адзін з каардынатараў кампаніі #kalinouski2019, запрашае ўсіх беларусаў у Вільню на мерапрыемствы, звязаныя з перапахаваннем паўстанцаў Каліноўскага 22-23 лістапада 2019 году.
– На пачатку лета мы распачалі кампанію Каліноўскі 20-19. Аб’явілі цэлы шэраг мерапрыемстваў прымеркаваных да паўстання, ушанавання памяці паўстанцаў, помнікі ставілі і канферэнцыі праводзілі. Самае асноўнае, што мы планавалі, на само перапахаванне зацікавіць і запрасіць людзей прыехаць у Вільню, удзельнічаць ва ўрачыстым мерапрыемстве. Сёння замоўлены аўтобус. Заўтра канчаткова высветліцца пытанне з пражываннем. Я ведаю, што вельмі шмат гарадзенцаў збіраецца ехаць сваім транспартам. Спадзяюся, што чалавек 300-400 гарадзенцаў у мерапрыемствах у Вільні 22-2... Болей...

22 лістапада, у сталіцы Літвы Вільні адбудзецца значная для Беларусі падзея – перапахаванне парэшткаў Кастуся Каліноўскага і яго паплечнікаў.
Парэшткі былі знойдзены на гары Гедыміна выпадкова – пасля спаўзання глебы, а потым ідэнтыфікаваныя.Наш карэспандэнт пагутарыў пра перапахаванне паўстанцаў, выбары і мову з дэпутатам Палаты прадстаўнікоў, старшынёй Таварыства беларускай мовы Аленай Анісім:
РР: Вы паедзеце на гэтую цырымонію?
Алена Анісім: Падзея сапраўды вельмі значная. Я зараз проста вырашаю пытанні з візай. Калі яно будзе вырашана, то безумоўна я паеду, нават калі трэба будзе браць адпачынак за свой кошт. Я абавязкова хачу быць там.РР: Як вы ўспрымаеце тое, што парэшткі паўстанцы як бы выйшлі з зямлі?
Алена Анісім: Я думаю, што ўсе перажыванні яшчэ наперадзе. Адна... Болей...

Доўгатэрміновы назіральнік, прадстаўнік праваабарончага цэнтра „Вясна” ў Гародні Віктар Сазонаў канстатуе, што на папярэднім галасаванні студэнты ідуць галасаваць пад прымусам.Віктар Сазонаў кажа пра канкрэтныя прыклады ў гарадзенскіх ВНУ:
– На ўчастку 17, на ўчастку 18, як толькі нейкі званок на перапынак, а гэта Аграрны коледж, адразу лятуць студэнты галасаваць, каб паспець да наступнай пары. Студэнты гавораць, што куратары ім сказалі, што будуць пэўныя праблемы і нейкія пэўныя нязручнасці ў іхным жыцці, калі яны гэтага не зробяць. На ўчастку 12 увогуле аказалася камедыя, куды прыляцелі людзі ў тапачках, распранутыя, не па-восеньску апранутыя. Калі ў іх назіральнікі спыталі, што ж вы так ходзіце. Сказалі, што зноў жа куратары іх выгналі.Праваабаронца канстатуе, што сту... Болей...

Рэакцыі на пагрозы пазбаўлення жыцця ў дачыненні да кандыдата ад Беларускай сацыял-дэмакратычнай партыі (Грамада) Сяргея Мазана ад берасцейскіх праваахоўных органаў так і не паступіла.„Скаргі былі пададзеныя ў пракуратуру, следчы камітэт і РАУС”, – адзначыў палітык:
– Следчы камітэт нам адказаў, што гэта не іх поле дзеяння, акруговая і цэнтральная камісіі адказалі, што яны не бачаць у гэтым парушэння заканадаўства.Паводле Сяргея Мазана, у акруговую выбарчую камісію і цэнтральную выбарчую камісію былі накіраваныя звароты дадаткова. Беларускае Радыё Рацыя, Берасце Болей...

Ці варта ісці галасаваць 17-га лістапада? Сваім меркаваннем дзеліцца гарадзенскі назіральнік ад кампаніі «Праваабаронцы за свабодныя выбары» Уладзімір Хільмановіч.– Мы не можам заклікаць галасаваць ці не галасаваць. Кожны павінен ацаніць самастойна, ці ягоны голас будзе ўлічаны. Нехта, канешне, змушаны па працы, па месцы вучобы ісці галасаваць. Але людзі ўжо ўсё больш разбіраюцца, што значаць гэтыя выбары, якая іх сутнасць.На думку Уладзіміра Хільмановіча, парламенцкія выбары ў Беларусі адбываюцца паводле звыклага сцэнару. Аднак ёсць эмацыйнае адрозненне:
– Знешне нейкая такая нервовасць, я б нават сказаў на мяжы гістэрыкі з боку тых сябраў камісіі, старшынь камісіі. Таму што нейкі дзіўны загад, відаць, зверху пайшоў пра хутчэйшае павелічэнне яўкі на папярэднім га... Болей...

Згодна выбарчага кодэкса Рэспублікі Беларусь, кандыдаты для агітацыі могуць скарыстацца толькі сваімі сабранымі сродкамі, пакладзенымі на спецыяльны рахунак, куды таксама маюць права перавесці сродкі грамадзяне і юрыдычныя асобы краіны.У кандыдатаў у дэпутаты Палаты прадстаўнікоў па Пружанскай, Івацэвіцкай і Днепра-Бугскай выбарчых акругах вельмі сціплыя рахункі: ад 655 рублёў да 300.
Адзін кандыдат адкрыў пару дзен таму. А ў чатырох – з 11 не адкрыты наогул. Кажа доўгатэрміновы назіральнік кампаніі “Праваабаронцы за справядлівыя выбары” Сяржук Русецкі:
– Магчыма ўлады не арганізавалі пералічэнне грошай на рахункі асноўных кандыдатаў. Магчыма тыя са сваіх сродкаў стваралі тыя фонды, адпаведна, калі я ўсё адно буду дэпутатам, нашто я буду лішнія свае грошы траціць.... Болей...

Актыўнай частцы беларускай моладзі надакучыла жыць у краіне без перспектыў. Але пакідаць Радзіму хоча не кожны, неабходна навесці парадак і прыйсці да дэмакратыі ў сябе дома.Сустаршыня Руху салідарнасці «Разам» Алена Талстая адзначае, што сёння беларуская моладзь мае свежыя ідэі і імпэт да пераменаў. А для змены ўлады хопіць і 5% людзей на вуліцах.
– Нармальных людзей большасць. І частка гэтых людзей выйшла на плошчу, бо больш цярпення няма. У моладзі больш імпэту, больш энергіі. Яна прыйшла. І я проста была вельмі рада бачыць гэтыя твары. Як мы бачым па гістарычным досведзе іншых краін, дастаткова нейкага адсотка, літаральна 5%, якія выходзяць. Пасля выходзіць 10%, а потым выходзяць усе астатнія. І гэта будзе страшна. Я за тое, каб у нас змены адбываліся натуральным шля... Болей...

Цягам месяца сабраць 50 тысячаў подпісаў. Прадстаўнікі апазіцыі перакананыя, выбарчае заканадаўства ў Беларусі трэба мяняць.
Тое, якое дзейнічае зараз, не забяспечвае празрысты працэс галасавання і тым больш сумленнага падліку галасоў. „Улады кажуць, што людзі задаволеныя выбарамі. Так яны сябе пераконваюць, што ніякіх зменаў не патрабуецца. Давайце пакажам, што гэта не так”. Лічаць у Беларускай хрысціянскай дэмакратыі і прапануюць падпісаць адмысловую петыцыю.
Кажа сустаршыня БХД Віталь Рымашэўскі:
– Хочам паказаць, што грамадзяне Беларусі не лічаць сённяшнюю сітуацыю прымальнай. Людзі не згодныя. Які галоўны аргумент улады і той жа Лідзіі Ярмошынай? Яна кажа, што людзі ўсім задаволены. Трэба паказаць, што нас шмат, аказаць грамадскі ціск на ўладу. Вось гэта адзіны с... Болей...

„Надалей я кандыдат і нават агітую,” – кажа Валянцін Цішко, апазіцыйны кандыдат па Маладэчанскай гарадской выбарчай акрузе № 72. І ўсё з-за не паваротлівасці выбарчай камісіі, так ён кажа.
Калі апазіцыянераў здымалі з выбараў па прычыне таго, што яны не пайшлі своечасова ў адпачынак, Валянцін Цішко не збіраўся сыходзіць у яго. Ён спасылаўся на выбарчае заканадаўства, дзе прапісаная магчымасць адпачынку, а не абавязак. За гэта ён атрымліваў папярэджанні, але справу выбаркам да канца не давёў. Валянцін Цішко ўсё яшчэ кандыдат.
– Хутчэй за ўсё проста зацягнулася справа. Бо тая ж самая акруговая камісія цудоўна разумее, што нават калі яны сёння прымаюць рашэнне мяне зняць, то ў мяне ёсць трое сутак на абскарджванне ў абласной, затым трое сутак на абскарджванне ў аблас... Болей...

У Варшаве гісторыкі з Польшчы і Беларусі дыскутавалі пра пачатак ІІ Сусветнай вайны і яе значэнне для абедзвюх нацый.
17 верасня 1939 года ў Беларусі – гэта дзень яднання Усходняй і Заходняй Беларусі. У Польшчы – гэта дзень агрэсіі з боку СССР.Пры такім розным стаўленні да гістарычных падзеяў можна размаўляць і знаходзіць паразуменне, кажа Алесь Краўцэвіч – прафесар Варшаўскага ўнівэрсітэта.
– Мы бліжэйшыя суседзі з Польшчай. І мы павінны імкнуцца да нейкай агульнай нарацыі. Мы павінны дамаўляцца пра нейкія рэчы – называецца канвенцыя гісторыкаў. Так, гэта было ўз’яднанне Беларусі. Але адначасова праз акт агрэсіі супраць незалежнай дзяржавы.Пятая міжнародная навуковая канфэрэнцыя „Падзелены/аб’яднаны край: Беларусь і Польшча ў Верасні 1939... Болей...

Дакументальна-мастацкая выстава «Праўда пра Курапаты», прысвечаная месцу пахавання ахвяраў камуністычных рэпрэсій непадалёк ад Менску, адкрылася ў «Палацы мастацтва».
Распавядае адзін з яе арганізатараў гісторык Марат Гаравы:
– За гэтыя чатыры гады мы зрабілі тры выставы, якія вандравалі па Беларусі, па Украіне. Усе гэтыя выставы пра адно – пра нашую трагедыю, пра Курапаты. Калі вось сёння Курапаты сталі цэнтрам увагі беларускай грамадскасці, і нават дзяржава нешта ладзіць. Курапаты – такое месца, якое сваім мінулым яднае нацыю, бо там розныя людзі ляжаць.На выставе прадстаўленыя творы мастакоў, у тым ліку – нерэалізаваныя – пададзеныя на грамадскі конкурс «Курапаты – народны мемарыял». Матэрыялы з гісторыі Курапата... Болей...

Анхела Эспіноса Руіз – маладая паэтка і даследчыца беларускай літаратуры з універсітэта Комплютэнсэ ў Мадрыдзе. Яе намаганнямі на гішпанскую мову былі перакладзеныя вершы Максіма Багдановіча.Сёлета у верасні яна паспяхова абараніла першую ў Гішпаніі дысертацыю па беларускай літаратуры. У даследаванні былі праведзеныя паралелі паміж прозай Яна Баршчэўскага і Густава Адольфа Бекера. А ўжо напрыканцы верасня Анхела ўзяла ўдзел у Восьмым міжнародным кангрэсе даследчыкаў Беларусі, на гэты раз звярнуўшыся да параўнання гішпанскай і беларускай літаратуры 20 стагоддзя.
РР: Ці ёсць нейкія паралелі ў гішпанскай літаратуры часу перамен і адыходу ад дыктатуры і беларускай літаратуры часу дыктатуры?
Анхела Эспіноса Руіз: Я больш пра распад СССР – перыяд, калі людзі спадзяваліся на пазіты... Болей...

Вынікі летніх раскопаў з розных кропак Беларусі прэзентавалі ў Менску.
Сёлета валанцёры пры падтрымцы Нацыянальнага гістарычнага музея Беларусі змаглі паўдзельнічаць у навукова-палявых лабараторыях пад адкрытым небам у Браслаўскім, Маладэчанскім, Мядзельскім і Шчучынскім раёнах.
Па выніках летнікаў 14 лістапада ў музеі пры поўным аншлагу адбылася прэзентацыя археалагічных работ і фотавыстава “Навука з рыдлёўкай і ўсмешкай на твары”.Аб адкрытых таямніцах беларускай зямлі распавёў археолаг, кандыдат гістарычных навук Мікалай Плавінскі:
– Мы капалі могільнік канца 1-га тысячагоддзя ў вёсцы Наўры. Могільнік крывічоў культуры смаленска-полацкіх доўгіх курганоў. Там упершыню выяўлены пахавальны абрад не ў курганах. Для гэтай культуры такое невядома. Каталіцкі манастыр у Буд... Болей...

Нацыянальная бібліятэка працягвае пошукі разрабаваных у 18, 19, пачатку 20-га стагоддзя кніжных збораў Беларусі. Кнігі з гэтых збораў апынуліся ва ўсіх суседніх краінах і нават у Фінляндыі.
Частка славутага радзівілаўскага кніжнага збору сёння захоўваецца ў бібліятэцы Хельсінскага ўніверсітэта.Кажа намеснік дырэктара па навуковай рабоце і выдавецкай дзейнасці Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі Алесь Суша:
– Так ці іначай сёння радзівілаўскі кнігазбор у размеркаваным выглядзе можна знайсці і ў Расеі, і ў Польшчы, і ў Літве, і нават у Фінляндыі. Літаральна нядаўна нашыя супрацоўнікі акурат ездзілі ў Хельсінскі, куды ў пачатку 19-га стагоддзя з Пецярбурга перадалі частку радзівілаўскай бібліятэкі пры стварэнні мясцовага ўніверсітэта. З фінамі мы таксама ўмеем дамаўляцца, сёння большасц... Болей...

Нягледзячы на тое, што Віцебскі інтэлектуальны клуб быў заснаваны ў 1994-м годзе, і з таго часу ў горадзе гуляюць у “Што? Дзе? Калі?”, беларускамоўная гульня пройдзе ўпершыню.Для ўдзельнікаў падрыхтавана 30 пытанняў, аўтарамі якіх з’яўляюцца Аляксей Палявы з Гомеля і Дзяніс Рыбачук з Берасця. Пытанні разлічаны на каманды пачаткоўцаў, і паспрабаваць сябе ў гэтай гульні вырашыла нават адна са школьных камандаў, кажа віцебскі рэгіянальны прадстаўнік Беларускай лігі інтэлектуальных камандаў Сяргей Януковіч:
– Пытанні нескладаныя, некаторыя з іх будуць зразумелымі нават для жыхароў іншай краіны. А некаторыя будуць вымагаць для адказу, каб удзельнікі гульні валодалі беларускай мовай і цікавіліся роднай гісторыяй і культурай.У беларускамоўнай гульні плануюць паўдзельнічац... Болей...

Так называецца падрыхтаваны вернісаж у выставачнай зале „Фестывальная” ў Гародні. Адчыніць свае дзверы наведнікам выстава, прымеркаваная да 70-годдзя архітэктара, 21-га лістапада а 17.30.Творчы чалавек, багаты на ідэі, каб зрабіць Гародню жывым горадам, якая мае баланс між цікаўнасцю і ўтульнасцю. На жаль, рэалізаваных аб’ектаў значна меньш, чым нерэалізаваных, з сумам заўважае Аляксандар Штэн – супрацоўнік праектнага бюро архітэктуры і гарадскога будавання Гарадзенскага выканаўчага камітэта.
– Я там сабраў такія рэчы, не тое, што поўныя інфармацыі аб’екты, але з таго што было, каталог зрабіў. Такі вінегрэт. Гэтая выстава для таго, каб людзі сустрэліся, каб нейкі асяродак архітэктурны, мастацкі ўтвараўся.Падобныя вернісажы пакліканы да абмеркавання і кр... Болей...